Znany też jako farny jest jednym z najstarszych kościołów parafialnych na Górnym Śląsku i jedyny który zachował typowe cechy stylu wczesnogotyckiego. Jego powstanie szacuje się na początek XIII wieku a wzniesienie przypisuje się Niderlandzkim osadnikom. Kościół spłonął w 1300 roku a przy jego odbudowie wzbogacono go o nawę główną oraz prezbiterium z cechami wczesnego śląskiego gotyku.
W 1416 roku książę Jan II Żelazny przeniósł do niej z zamku kapitułę kolegiacką, przez co na stałe osiadli tutaj kanonicy raciborscy. Do południowej ściany prezbiterium dobudowano wówczas kapitularz i skarbiec. W 1654 roku prezbiterium wyposażono w okazałe stalle kanonickie, wzorowane na kunsztownych stallach kościoła mariackiego w Krakowie. Kanonikami przy raciborskiej farze było wielu proboszczów górnośląskich parafii. W 1810 roku władze pruskie zniosły kolegiatę, przejmując jej liczne dobra ziemskie. Odtąd kościół pełni funkcje największej raciborskiej parafii. W ciągu wieków ulegał zniszczeniom w wyniku wojen i pożarów, m.in.: w 1426 r., 1546 r., 1643 r., 1774, a szczególne zniszczenie przyniósł (w 1945 roku) koniec II wojny światowej.
